OKRESY HISTORYCZNE W DZIEJACH JAPONII


Nara 710-794
Heian 794-1185
Kamakura 1185-1333
Muromachi 1333-1565
Azuchi-Momoyama 1565-1600
Edo 1600-1868
Meji 1868-1912
Taisho 1912-1926
Showa 1926-1989
Heisei 1989 -

WOJNA GEMPEI

Nazwa toczonej w latach 1180 - 1185 wojny pochodzi od zestawienia znaków symbolizujących rody Minamoto i Taira. Walki między tymi klanami charakteryzowały się wyjątkową zaciętością. Zarówno Minamoto jak i Taira były rodami o długiej tradycji, spokrewnionymi z rodziną cesarską. W przeszłości przedstawiciele obu rodów odnosili wiele zwycięstw. Istniała jednak między nimi zasadnicza różnica. Ród Taira (zwany także Heike) był znany z uzdolnionych artystów, pisarzy oraz wielkich wojowników. Natomiast członkowie rodu Minamoto (zwanego inaczej Genji) zamieszkiwali tereny wiejskie, prowadząc zdecydowanie odmienny styl życia. Trzecią stronę w wojnie gempei stanowili wojownicy z klasztorów, sohei, którzy podczas walk stawali na przemian po stronie Genji i Heike. Przykład ich postawy stanowić może bitwa stoczona przy moście Uji w 1180. Biorący w niej udział mnisi ze świątyni Todaiji, sprzymierzeni z rodem Minamoto, niemal przez cały dzień bronili mostu stawiając czoła atakom Heike. Dopiero, gdy grupa wojowników Taira przebyła w bród rzekę i przerwała szyki obrońców szala zwycięstwa ostatecznie przechyliła się na stronę Heike. W trakcie bitwy pewien niezwykle odważny mnich o imieniu Tajima stał na moście i przy pomocy wielkiej naginaty niszczył strzały celujących w niego łuczników. Otrzymał wówczas przydomek Tajima Łamacz Strzał. Po zwycięstwie pod Uji członkowie rodu Taira postanowili zemścić się na sohei paląc doszczętnie świątynię Todaiji, w której zgliszczach zginęło ponad trzy tysiące mnichów. Podczas bitwy poległ Mochihito, co było wielkim ciosem dla rodu Minamoto. Pomimo tak dużej straty, Yoritomo nadal wierzył w zwycięstwo. Osobiście przejął funkcję organizatora i polityka pozostawiając dowództwo nad oddziałami swemu bratu Yoshitsune oraz kuzynowi Minamoto Kiso-no Yoshinace.


W 1182, po szeregu zwycięstw nad rodem Taira, Yoshinaka zdołał podporządkować sobie stolicę. Mimo, iż było to niezgodne z prawem mianował się shogunem. Kolejnym jego posunięciem było wypędzenie z Kioto ludzi Heike, którzy zabrali ze sobą młodego jeszcze cesarza Antoku. Ogłoszenie się przez Yoshinakę shogunem niezwykle wzburzyło Yoritomo, któremu z racji starszeństwa powinien się należeć ten tytuł. Od tej pory kuzyni zaczęli rywalizować między sobą o władzę. Yoritomo postanowił wykorzystać swego młodszego brata Yoshitsune do ataku na Yoshinakę. Yoshitsune słynął bowiem z niebywałych zdolności dowódczych. Yoritomo zamieszkał w Kamakurze i obserwował rozwój wydarzeń. Yoshinaka szybko został zmuszony do ucieczki, w trakcie której został jednak zamordowany. Reszta rodu Taira ukryła się w górskiej fortecy Ichinotani. 18 marca 1184 Yoshitsune przypuścił szturm na fortecę zupełnie zaskakując obrońców. Nieco później, podczas morskiej bitwy pod Dannoura, Taira ponieśli ostateczną klęskę. Wtedy też zginął młody cesarz Antoku. Pomimo zwycięstwa nad rodem Heike, Yoritomo nie osiągnął jeszcze swego głównego celu. Jego nowym rywalem stał się brat, Yoshitsune. Rosnąca popularność tego uzdolnionego dowódcy zmusiła Yoritomo do wydania rozkazu zamordowania brata. Po kilku latach polowania na niego osamotniony Yoshitsune popełnił samobójstwo. W 1192 Minamoto Yoritomo został ogłoszony shogunem i powierzono mu misję tworzenia nowego rządu, podporządkowanego shogunowi. W ten sposób została zapoczątkowana epoka Kamakura.


SENGOKU JIDAI

Termin Sengoku oznacza „kraj ogarnięty wojną”. Mianem tym nazywany jest okres w historii Japonii obejmujący lata od 1477 do 1615. Epoka Sengoku rozpoczyna się zgodnie z umowną datą dopiero w drugiej połowie XV w., jednak wydarzenia, które wpłynęły na charakter tego okresu miały miejsce nieco wcześniej.

Pod koniec pierwszej połowy XV w. klan Ashikaga, którego członkowie od 1338 sprawowali urząd shoguna, zupełnie utracił swoje dotychczasowe znaczenie. Władzę w Japonii przejęły silne rody samurajskie. Stojący na ich czele dziedziczni panowie feudalni, nazywani daimyo, przez ponad sto lat prowadzili między sobą krwawe wojny. Celem walk było zdobycie hegemonii nad Japonią oraz zastąpienie shogunatu Ashikaga własnym. Oprócz żądnych władzy daimyo w kraju pojawiły się również inne siły. Wykorzystywani przez panów feudalnych chłopi zakładali wspólne związki obronne zwane ikki. Zapoczątkowało to falę buntów chłopskich na terenie całej Japonii. Niekiedy, w celu uwolnienia się spod władzy okrutnego pana, chłopi przyłączali się do armii klanowych, służąc któremuś z daimyo. Wywodzących się z chłopstwa wojowników nazywano ashigaru, co znaczy „lekkostopi”. Stali się oni ważnym elementem niemal każdej armii w okresie Sengoku. Pojawienie się w Japonii ashigaru oraz ikki było początkiem procesu określanego jako gekokujo - „nikczemni uciskają możnych”. Polegał on na obalaniu władców klanowych przez ich własnych wasali.

W 1467 rozpoczęła się krwawa wojna Oninu. Toczyła się głównie w rejonie Kioto. Jej skutkiem było niemal całkowite zniszczenie miasta. Wojnę wywołał konflikt między Yamaną Sozenem i Hosokawą Katsumoto. Gdy w 1473 shogun Yoshimasa zrezygnował z urzędu doszło do sporu, kto powinien zostać jego następcą. Yamana Sozen stanął po stronie nieletniego syna Yoshimasy natomiast Hosokawa Katsumoto poparł jego brata. W ten sposób przywódcy dwóch zwaśnionych rodów stanęli po przeciwnych stronach barykady. W 1467 oddziały Hosokawy zaatakowały przed pałacem shoguna jednego z generałów Yamana. Była to pierwsza bitwa wojny Oninu. Od tego momentu w Kioto zaczęły szerzyć się niepokoje. Sformowano oddziały strzegące pałacu cesarskiego. Yamana Sozen próbował zaatakować pałac, jednak wcześniej, dzięki pomocy Katsumoto, cesarz zdołał opuścić swoją siedzibę. W ciągu kolejnych miesięcy zniszczona została północna część Kioto. Walki objęły także główną ulicę stolicy. Hosokawa Katsumoto zdołał przekonać shoguna, by ten uznał Yamanów za buntowników. Przez wiele miesięcy trwała w Kioto istna wojna pozycyjna. W tym samym czasie shogun Yoshimasa wznosił swoją siedzibę, Srebrny Pawilon. Okazała budowla miała być pokryta srebrem, jednak ostatecznie Yoshimasie zabrakło środków na zrealizowanie swych planów. Po dziesięciu latach walk, w 1477 dowódca wojsk Yamanów podpalił stolicę i nakazał odwrót. W Kioto pozostało jednak jeszcze wielu ashigaru, którzy dopełnili dzieła zniszczenia. Dopiero po kilku miesiącach można było przystąpić do odbudowy stolicy. Pomimo, iż walki w Kioto dobiegły końca, wojna rozszerzyła się na resztę kraju. Ikki zaczęli odgrywać coraz większą rolę. W prowincji Kaga buddyjska sekta Ikko werbowała do walki zwykłych ludzi. Byli oni przekonywani, że w zamian za śmierć w walce wejdą do raju. Utworzone w ten sposób oddziały fanatycznych wojowników, zwane Ikko-ikki stały się cenną siłą wykorzystywaną na polu bitwy.

Wojna Oninu sprawiła, że wiele klanów w wyniku toczonych między sobą walk poniosło znaczne straty. Pod koniec XV w. zdecydowanie pogorszyła się sytuacja rodziny cesarskiej. W 1501 nie mogła ona nawet opłacić pogrzebu cesarza Go-Tsuchi-Mikado. Koronacja jego następcy, cesarza Go-Nara, z powodu braku funduszy musiała zostać przesunięta o 20 lat. W podobnej sytuacji finansowej znajdował się wówczas shogunat Ashikaga. Słabość shogunatu sprawiła, że poszczególni daimyo mogli bez obaw toczyć między sobą wojny. Pierwszym spośród panów feudalnych, którzy osiągnęli na tej drodze znaczące sukcesy był Hojo Soun. Nazywał się początkowo Ise Shinkuro i był samurajem niższej rangi. W 1491 objął w posiadanie prowincję Izu. Zaczął wówczas używać nazwiska Hojo oraz przyjął buddyjskie imię Soun. W kolejnych latach zdołał zdobyć Odawarę oraz prowincje Sagami i Musashi. Rozpoczął walkę z klanem Uesugi. Syn Hojo Souna, Ujitsuna, a później wnuk, Ujiyasu, kontynuowali dzieło swego przodka. W 1542 klan Uesugi został pokonany pod zamkiem Kawagoe. Tym samym w ciągu trzech pokoleń rodzina Hojo Souna, kosztem znacznie silniejszych klanów, zdobyła spore terytorium. Najwybitniejszy przedstawiciel wspomnianego klanu Uesugi, Uesugi Kenshin, walczył w późniejszym okresie z rodziną Hojo. Jego najważniejszym przeciwnikiem był jednak Takeda Shingen. Obaj dowódcy, w latach 1553, 1554, 1555, 1556, 1557 i 1563 stoczyli ze sobą szereg bitew na równinie Kawanakajima w prowincji Shinano. W tym samym czasie, w zachodniej Japonii coraz większą rolę zaczął odgrywać klan Mori. Dzięki zwycięstwu Mori Motonariego nad Sue Harukatą w 1555, rodzina Mori stała się najpotężniejszym klanem w tej części kraju.

Wojny w okresie Sengoku charakteryzowały się dużym okrucieństwem oraz licznymi skrytobójstwami. Nierzadko dopuszczano się również zdrady. Źródłem wiedzy na temat prowadzenia walki było niemal dla wszystkich daimyo dzieło Sun Tzu, „Sztuka Wojny”. W tym okresie, w Japonii pojawili się pierwsi europejscy kupcy, którzy przywieźli ze sobą nową, nieznaną dotychczas broń, arkebuzy. Z czasem, w armiach poszczególnych daimyo pojawiały się coraz liczniejsze odziały arkebuzerów. Broń palna zaczęła odgrywać ważną rolę.

Kolejną rodziną, obok Hojo, Uesugi i Takeda, która zmierzała do stworzenia nowej dynastii shogunów, był klan Oda. W 1551 na czele tej rodziny stanął Oda Nobunaga. W kilka lat później rozpoczął u niego służbę ashigaru Toyotomi Hideyoshi. Przeciwnikiem klanu Oda była w tym okresie rodzina Imagawa. Klanowi Imagawa służył wówczas samuraj o nazwisku Tokugawa Ieyasu. W 1560 wojska Imagawy Yoshimoto rozpoczęły marsz na Kioto. Jedyną przeszkodą dla armii Yoshimoto były stosunkowo nieliczne wojska Ody Nobunagi. Nobunaga zdołał jednak pokonać armię klanu Imagawa w wąwozie pod Okehazamą. W bitwie poległ sam Yoshimoto, dzięki czemu służący mu dotychczas Tokugawa Ieyasu został zwolniony ze złożonej przysięgi i stał się dowódcą Ody Nobunagi. Kolejnym krokiem Nobunagi było wyeliminowanie klanu Saito. Dokonał tego ostatecznie w 1564 Toyotomi Hideyoshi. Cztery lata później, w 1568, Oda Nobunaga wkroczył do Kioto wprowadzając na urząd shoguna Ashikagę Yoshiakiego. W rzeczywistości Yoshiaki był jednak tylko marionetką w ręku Nobunagi. Po zdobyciu w kraju tak silnej pozycji, Nobunaga zajął się eliminowaniem kolejnych rywali. Ważną rolę w trakcie tych walk odegrali jego dwaj dowódcy: Toyotomi Hideyoshi oraz Tokugawa Ieyasu. W 1570 Oda Nobunaga wyruszył przeciwko klanom Asakura i Asai. Nie udało mu się jednak całkowicie zniszczyć ich sił. Sytuacja Nobunagi uległa jeszcze pogorszeniu, gdy Tokugawa Ieyasu musiał przeciwstawić się armii klanu Hojo oraz Takedy Shingena. W 1572, dzięki znakomitemu dowodzeniu w bitwie pod Mikatagaharą, Ieyasu zdołał powstrzymać maszerujące na Kioto wojska Shingena. Rok później podczas walk w prowincji Mikawa, Takeda Shingen został śmiertelnie ranny. Utrata tak doświadczonego dowódcy była katastrofą dla klanu Takeda. Spadkobierca Shingena, Takeda Katsuyori, został pokonany w 1575 w bitwie pod Nagashimo. Udało mu się wówczas ocalić życie, jednak został zabity w 1582. W tym samym roku śmierć poniósł inny rywal Nobunagi, Uesugi Kenshin. Kolejnym przeciwnikiem Ody Nobunagi stał się klan Mori. Jego przywódca, Mori Terumoto zdołał przełamać blokadę morską Nobunagi. W odpowiedzi wysłane zostały przeciw niemu wojska pod dowództwem Toyotomi Hideyoshiego oraz Akechi Mitsuhide. Kluczowym momentem kampanii przeciw klanowi Mori było oblężenie zamku Takamatsu. Gdy oblegający zamek, Toyotomi Hideyoshi był już bliski jego zdobycia, klan Mori zebrał silną armię, która następnie została wysłana przeciw oblegającym. Na pomoc Hideyoshiemu wyruszył Tokugawa Ieyasu. W tym czasie Oda Nobunaga pozostał jedynie z setką ludzi. Fakt ten wykorzystał, będący wówczas w niełasce, Akechi Mitsuhide, który zaatakował rezydencję swego pana. Oda Nobunaga został zastrzelony 21 czerwca 1582. Toyotomi Hideyoshi, dowiedziawszy się o zdradzie Akechi Mitsuhide, natychmiast zawarł rozejm z klanem Mori i wyruszył na Kioto. Mitsuhide zdołał zbiec ze stolicy, jednak poniósł śmierć pod Yamazaki. Przeszedł do historii jako "trzynastodniowy shogun". Toyotomi Hideyoshi, dzięki zabiciu zdrajcy zdobył niezwykle silną pozycję. Musiał jednak liczyć się z wieloma rywalami do objęcia władzy. Byli to przede wszystkim syn Nobunagi, Nobutaka oraz wybitni generałowie: Tokugawa Ieyasu, Shibata Katsuie, Niwa Nagahide, Takigawa Kazumasu i Ikeda Nobuteru. Toyotomi Hideyoshi ogłosił spadkobiercą Ody Nobunagi jego nieletniego wnuka, Hidenobu. Stał się on oczywiście marionetką w ręku Hideyoshiego. Teraz nadszedł czas na wyeliminowanie pozostałych rywali. Toyotomi Hideyoshi otoczył syna Nobunagi, Nobutakę w zamku Gifu. Darował mu jednak życie. Później schwytał samego Takigawę Kazumasu. W 1583 Hideyoshi stoczył ważną bitwę pod Shizugatake, w której pokonał armię Shibaty Katsuie, dowodzoną przez Sakumę Morimasa. Dowiedziawszy się o klęsce, Katsuie popełnił samobójstwo. Niedługo później uczynił to samo pokonany wcześniej Nobutaka. Jedynym liczącym się przeciwnikiem Hideyoshiego pozostał wówczas Tokugawa Ieyasu. Obaj wielcy dowódcy Nobunagi spotkali się w 1584 pod Nagakute. Zwycięstwo w bitwie odniósł Ieyasu, jednak nie wpłynęło to na losy wojny. Wreszcie Tokugawa Ieyasu podporządkował się Hideyoshiemu. W 1585 Hideyoshi otrzymał od cesarza tytuł kanpaku, a rok później został kanclerzem. W taki oto sposób nisko urodzony ashigaru stał się prawdziwym władcą Japonii. Hideyoshi dokonał ważnej przemiany społecznej. Po okresie długotrwałych walk rozbroił chłopów i sprawił, że jedynymi ludźmi mogącymi nosić broń stali się wojownicy - żołnierze ashigaru oraz samuraje.

Zanim Hideyoshi zawładnął obszarem całej Japonii, musiał jeszcze pokonać klan Shimazu, który wzniecił bunt na Kyushu. Dzięki pomocy chrześcijańskiego rodu Arima, Shimazu zdołali opanować niemal całą wyspę. Przeciwko zbuntowanemu klanowi wystąpił jednak wierny Hideyoshiemu, Otomo Yoshimune. Pomimo początkowych sukcesów ród Shimazu zaczął ponosić klęski w konfrontacji z wojskami Hideyoshiego. Ostatecznie po długiej i wyczerpującej kampanii bunt został stłumiony. Jedynymi klanami w całej Japonii, które nie podporządkowały się kanpaku, były wówczas rody Hojo oraz Date. W 1590, walczący w imieniu Hideyoshiego, Tokugawa Ieyasu pokonał klan Hojo zdobywając jego siedzibę w Odawarze. W tym samym czasie przywódca rodu Date, Date Masamune podporządkował się Hideyoshiemu.

W 1592 Toyotomi Hideyoshi rozpoczął wielką kampanię, której celem było zajęcie Korei, kraju mającego stać się bazą wypadową dla ataku na Chiny. Początkowo ogromna armia samurajów, licząca łącznie 200 000 ludzi, odnosiła znaczące sukcesy. Zajęte zostały najważniejsze twierdze Korei. Niestety dalsze losy kampanii nie były pomyślne dla Hideyoshiego. Jego dwaj dowódcy, Kato Kiyomasa oraz Konishi nie potrafili ze sobą współpracować. Gdy do walki przystąpiła koreańska marynarka, dowodzona przez admirała Yi Sun-Sina, sytuacja Japończyków zaczęła się pogarszać. W wojnie wzięli udział również Chińczycy. Zmusiło to armie samurajów do wycofania się na południe Półwyspu Koreańskiego. W 1597 Hideyoshi próbował wznowić kampanię jednak bezskutecznie. Armia samurajów musiała opuścić Koreę w 1598. Niedługo później zmarł Toyotomi Hideyoshi. Jego jedynym spadkobiercą pozostał nieletni syn, Hideyori. Po śmierci Hideyoshiego władzę nad Japonią objęła pięcioosobowa rada regencyjna. Jej członkiem był między innymi Tokugawa Ieyasu. W tym czasie dysponował on najsilniejszą armią w całej Japonii oraz dochodami szacowanymi na 2 557 000 koku rocznie! Głównym rywalem Ieyasu stał się Ishida Mitsunari, dawny towarzysz Hideyoshiego, wywodzący się tak jak on z nizin społecznych. Wojna między Ieyasu oraz Mitsunarim była nieunikniona. 21 października 1600 na nizinie Sekigahara doszło do bitwy, która rozstrzygnęła o losach Japonii. Warunki pogodowe nie sprzyjały walce. Było wilgotno, a widoczność ograniczała gęsta mgła. Armia Ishidy Mitsunari liczyła około 100 000 ludzi, natomiast wojska Tokugawy Ieyasu 75 000. W trakcie walki część dowódców Mitsunariego zdradziła jednak swego wodza i walczyła u boku Ieyasu. W bitwie poległo ponad 30 000 ludzi. Zmagania na nizinie Sekigahara były wielkim tryumfem Tokugawy Ieyasu. Od tego momentu stał się on niekwestionowanym władcą Japonii. W 1603 Ieyasu został ogłoszony shogunem. Musiał jednak wyeliminować jeszcze jednego przeciwnika. Był nim Toyotomi Hideyori. W 1615 Tokugawa Ieyasu pokonał wojska Hideyoriego po długim i wyczerpującym oblężeniu twierdzy Osaka. Tym samym zakończył się krwawy okres Sengoku. Tokugawa Ieyasu zapewnił swojemu rodowi panowanie nad Japonią przez następne ćwierć tysiąclecia.

REBELIA SATSUMA


W 1877, niespełna dziesięć lat po restauracji Meiji, władze cesarstwa stanęły przed poważnym problemem. Doszło wówczas do wybuchu powstania, zainicjowanego przez samurajów z prowincji Satsuma, leżącej w południowej części wyspy Kyushu. Zbrojne wystąpienie przeszło do historii jako rebelia Satsuma lub też wojna na południowym zachodzie.

Po restauracji cesarstwa w 1868, utworzony został nowy rząd, w skład którego weszło m.in. trzech samurajów z Kyushu, Saigo Takamori, Kido Koin oraz Okubo Toshimichi. W tym okresie nastąpiło szczególne zaostrzenie stosunków pomiędzy Japonią i Koreą. W 1873 Saigo Takamori przedstawił plan misji dyplomatycznej, mającej na celu sprowokowanie Korei do rozpoczęcia wojny. W roli wysłannika rządu japońskiego miał wystąpić sam Takamori. Stojący na czele rządu Okubo Toshimichi stanowczo sprzeciwił się takiemu rozwiązaniu. Saigo Takamori podał się wówczas do dymisji. Złożył rezygnację ze stanowiska doradcy cesarza, generała armii oraz dowódcy gwardii imperialnej. Decyzja ta doprowadziła do rozłamu w rządzie. Wraz z Saigo Takamorim odeszło kilku innych członków rządu, a także aż kilkudziesięciu wyższych oficerów armii japońskiej. W latach 1874 - 1876 Saigo Takamori właściwie nie angażował się w życie polityczne kraju. Po jego odejściu z rządu nastąpiło radykalne ograniczenie praw samurajów. Saigo Takamori z czasem stał się zdecydowanym przeciwnikiem rządu Meiji. W 1876 rozpoczął przygotowania do zbrojnego wystąpienia przeciw władzom. Mógł liczyć na poparcie samurajów z prowincji Satsuma oraz wielu innych wojowników sprzeciwiających się decyzjom rządu. Armia rebeliantów liczyła łącznie 12 000 ludzi. Byli uzbrojeni w karabiny, strzelby, pistolety oraz tradycyjne, samurajskie miecze. Rebelianci posiadali dwie armaty polowe, 28 dział pomocniczych oraz 30 moździerzy. Zapas amunicji wystarczył początkowo do przydzielenia 100 nabojów na głowę. Siły rządowe posiadały zdecydowaną przewagę w uzbrojeniu. Podstawowy stan osobowy wojsk cesarskich wynosił 45 000 ludzi. Siły rządowe posiadały 100 dział, dwa karabiny maszynowe Gatlinga oraz 63 000 000 sztuk amunicji, czyli 14-krotnie więcej niż wszystkie zapasy rebeliantów. Stojący na czele armii samurajów Saigo Takamori zakładał na początku kampanii zdobycie zamku Kumamoto, potężnej twierdzy w północnej części wyspy Kyushu. Cel ten okazał się jednak wyjątkowo trudny do zrealizowania. Po kilku nieudanych próbach zdobycia zamku szturmem, w styczniu 1877, rozpoczęło się długotrwałe oblężenie. W marcu część wojsk rebeliantów spotkała się pod Tabaruzaką z oddziałami rządowymi. Bitwa ta przesądziła o losach powstania. Siły rebeliantów zostały rozbite. W kwietniu oddziały rządowe dotarły do Kumamoto, przerywając tym samym oblężenie zamku. Resztki sił rebeliantów były zmuszone do odwrotu. We wrześniu wojska Saigo Takamorieg, będące niemal nieustannie w odwrocie, stopniały do zaledwie kilkuset ludzi. Ostatnim punktem obrony Takamoriego były wzgórza Shiroyamy. Rankiem, 24 września 1877, Saigo Takamori, na czele grupy swoich najwierniejszych towarzyszy, po raz ostatni ruszył do walki przeciw wojskom cesarskim. Podczas tego starcia siły rebeliantów nie miały najmniejszych szans. Zgodnie z legendą, Saigo Takamori, w obliczu ostatecznej klęski, popełnił seppuku. Po bitwie żołnierze cesarscy nie zdołali odnaleźć jego głowy. Miała ona zostać odcięta przez kaishaku, a następnie ukryta. Już wkrótce po upadku powstania Satsuma, legenda Saigo Takamoriego stała się tak silna, iż zaczęto go uznawać za półboga. Mimo, że władze początkowo nazywały Takamoriego zdrajcą, społeczeństwo widziało w nim wzór cnót rycerskich i otaczało jego osobę boskim kultem. 22 lutego 1889 został publicznie oczyszczony z zarzutu zdrady stanu oraz przywrócono mu pośmiertnie wszystkie przywileje. Saigo Takamori stał się bohaterem dla przyszłych pokoleń japońskich żołnierzy.